Kojim će putem Francuska krenuti nakon izbora 2027 i šta je pokazalo usvajanje novog zakona o imigraciji? Francuske vlasti strahuju da bi Marin Le Pen mogla da ostvari svoj san i ustoliči krajnju desnicu na vlasti
Novi zakon o imigraciji, izglasan u decembru, predstavlja značajan politički prevrat u francuskoj politici i svedoči o usmerenju francuske vlade ka desnici, odnosno ka krajnjoj desnici, piše RTS.
Marin Le Pen, glavna figura sa kraja desnog političkoj spektra, likujući govori o „ideološkoj pobedi". Neke od mera koje su usvojene kao da su prepisane iz njenog programa za predsedničke izbore 2022.
Čini se da je sada Makron uzdrman, jer istraživanja javnog mnjenja pokazuju da broj pristalica politike Le Penove raste. U prilog tome govori i sve veća gledanost televizija koje promovišu ideje krajnje desnice i ličnosti koje ih zastupaju.
Makron je zato spreman na ustupke, što pokazuje novi zakon o imigraciji.
„Smatram da treba nešto da uradimo jer ako zatvorimo oči, ako kažemo da nema problema sa imigracijom, mi ulazimo u njihovu igru", izjavio je nakon izglasavanja zakona.
Inače, novi zakon predviđa mere koje ograničavaju pristup francuskoj nacionalnosti, kao što je ukidanje automatskog sticanja državljanstva za decu stranaca koja su rođena u Francuskoj, ograničavanje pristupa socijalnoj pomoći za državljane stranog porekla koji žive u Francuskoj, jednostavnije procedure za oduzimanje državljanstva u određenim slučajevima koji podležu krivičnom zakonu i za deportovanje nelegalnih migranata, te ograničavanje pristupa zdravstvenom osiguranju za migrante bez boravišne dozvole.
Više od 5.000 zdravstvenih radnika koji su potpisali proglas protiv ovog zakona, smatra da ove odredbe ruše francuski model zdravstvene zaštite koji se zasniva na humanističkim principima, kao i da predstavlja opasnost za najugroženije, decu imigranata.
O zakonu se u parlamentu raspravljalo godinu dana. Zamišljen je prvobitno kao kompromis između predloga levih i desnih partija. Prvi predlog je kombinovao seriju represivnih i restriktivnih odredbi usmerenih na olakšavanje deportacija, ubrzanje zahteva za azil, zahtev za poznavanjem francuskog jezika kao uslov za dobijanja dozvole boravka, sa merama poput davanja radne dozvole nelegalnim radnicima za zanimanja u kojima postoji potreba za radnom snagom...
Makron je podržao zakon koji je izdejstvovala premijerka Elizabet Born nakon dogovora sa desničarima, što je izazvalo je podelu unutar Makronove stranke Preporod.
Gotovo četvrtina poslanika većine nije podržala zakon, glasala je ili protiv njega ili ostala uzdržana, dok je nekoliko ministara najavilo ostavke.
Gde leži razlog za skretanje udesno?
Na francusko javno mnjenje veliki utisak su ostavile scene paljenja i rušenja u manjim i većim gradovima širom Francuske, u čemu su prošlog leta učestvovali francuski mladići migrantskog porekla, kao odgovor na ubistvo crnog tinejdžera u pariskom predgrađu od strane policije.
Potom je u oktobru mladi Čečen ubio učitelja na severu Francuske, što je ekstremna desnica iskoristila da raspiruje strahove Francuza, kao i posle ubistva šesnaestogodišnjeg dečaka u mestu Krepol na jugu Francuske, čiji su počinioci mladići iz obližnjeg naselja u kome većinom žive porodice migrantskog porekla.
Ulje na vatru dolio je i događaj početkom decembra, nakon napada u blizini Ajfelovog tornja u kome je ubijena jedna i ranjeno više osoba. Ovaj napad počinilac je predstavio kao odmazdu za „progon muslimana u svetu".
"Sve je snažnija percepcija veze imigracije, kriminala i islamizma", kaže Bernar Sanan, predsednik instituta za istraživanje javnog mnjenja.
Ovaj strah je bio recept za dolazak ekstremne desnice na vlast u drugim zemljama Evrope, gde je populistički talas u zamahu, kao što je slučaj sa Holandijom i Italijom. Da ipak ne mora da bude tako, pokazali su izbori u Španiji i Poljskoj.
Da li će Francuska krenuti putem Italije ili putem Španije na izborima 2027?
Francuske vlasti strahuju da bi Marin Le Pen mogla da ostvari svoj san i ustoliči krajnju desnicu na vlasti. A to znači anti-migrantska i anti-EU politika, „Francuska Francuzima".
Raniji pokušaji na francuskoj političkoj sceni da se ulaskom na teren krajnje desnice suzbije njen uticaj pokazali su se neuspešnim. Nakon parlamentarnih izbora 2022, tradicionalna desnica iz partije Republikanci se ideološki i strateški još više približila ekstremnoj desnici, toliko da razlike nije lako uočiti. Nedavna evropska istorija potvrđuje da kada se tradicionalna desnica pozicionira na terenu ekstremne desnice ili uđe u savez s njom, završava sa gubitkom identiteta i birača.
Tako je i koketiranje tradicionalne francuske desnice sa ekstremnom desnicom u poslednje dve decenije dovelo do slabljenja desnog centra i jačanja krajnjeg pola.
Pitanjem glasačkog tela ekstremne desnice bave se i francuski ekonomisti Toma Piketi i Žilija Kaže u knjizi „Istorija političkog sukoba", koja je nedavno objavljena u Francuskoj.
Istraživanje rezultata francuskih izbora, od kada se održavaju u ovoj zemlji, pokazalo je da je tripartizam, koji je odlika današnje političke scene, postojao u Francuskoj i krajem 19. veka.
Glavna karakteristika sadašnjeg tripartizma je, kako smatraju stručnjaci, podela narodnih slojeva na ruralne i urbane.
Ovi istraživači su uočili da ni danas, kao ni u 19. veku levica ne zna kako da pristupi ruralnim slojevima stanovništva, što je teren koji osvaja ekstremna desnica, ne tako što ih plaše imigrantima, već nuđenjem socio-ekonomskih mera koje im idu u prilog, poput manjeg oporezivanja.
Levica bi morala da osmisli ekonomsku politiku koja se obraća ruralnom stanovništvu, zaključuju francuski ekonomisti.
(M.A./EURACTIV.rs)