U prvoJ deceniji članstva u EU hrvatski BDP znatno je porastao, takođe porasli su izvoz, ulaganja i plate, ali Hrvatska je i dalje među najslabije razvijenim članicama Unije, pokazuju podaci.
Ulaskom u NATO, Evropsku uniju, Šengen i evrozonu, Hrvatska je ostvarila gotovo sve svoje političke ciljeve, ali ekonomski ciljevi su ostvareni samo delimično.
To je zaključak koji bi se mogao izvući iz ekonomske analize prve decenije članstva Hrvatske u EU.
Hrvatska jako zaostaje za Slovenijom
Ekonomski napredak, ističu ekonomisti, nesumnjivo je ostvaren i dokazuju ga brojke. Ipak on nije bio ni tako snažan ni tako brz kakvom su se Hrvati nadali pre pristupanja EU klubu. Hrvatska je, naime, i dalje među najslabije razvijenim članicama Unije, a samo za susednom Slovenijom, u vremenskim kategorijama, zaostaje godinama, a možda i decenijama.
Prema nedavno objavljenim podacima Eurostata, Hrvatska je po bruto domaćem proizvodu (BDP), iskazanom u paritetu kupovne moći, u 2022. godine dostigla 73 posto proseka Unije. To je, doduše, veći BDP po stanovniku od onog koji imaju Slovačka, Grčka i Bugarska, ali i dalje je među najmanjima u EU, kao i više nego upola manji od onog u Luksemburgu, najbogatijoj članici Unije.
Veći BDP od Hrvatske imaju i mnoge zemlje koje su joj donedavno gledale u leđa, a među njima su i Poljska, Mađarska i baltičke države, pa čak i Rumunija. Slovenija, ekonomski najrazvijenija tranzicijska država u sastavu EU, prošle godine je imala BDP po stanovniku na nivou 92 posto proseka Unije, pokazuju podaci eurostatističara.
Ipak, ne može se reći da kod tog pokazatelja relativnog bogatstva u poslednjih 10 godina nije ostvaren napredak, i to primetan. Naime, 2012. godine, što je poslednja godina pre pristupanja Hrvatske EU, BDP po stanovniku u zemlji iznosio je samo 61 posto proseka Unije. Isti BDP po glavi stanovnika tada je imala Letonija, dok su Rumunija i Bugarska bile iza Hrvatske.
Međutim, situacija se u 10 godina promenila pa su Hrvate po stepenu razvoja u međuvremenu uspele da preteknu Letonija i Rumunija. S druge strane, neke druge članice - Slovačka i Grčka, potonule su na EU skali i danas su po stepenu razvoja iza Hrvatske.
U 10 godina izgubili 400.000 stanovnika
Rast BDP-a po stanovniku nije samo posledica privrednog rasta, nego i masovnog iseljavanja koje se itekako odrazilo na statistiku. Hrvatska je među zemljama čiji su stanovnici ulazak u Uniju masovno iskoristili za odlazak na rad u druge članice, posebno u Nemačku, Austriju i Irsku.
Popis stanovništva iz 2011. godine i onaj iz 2021. godine pokazuje da se broj stanovnika Hrvatske smanjio za oko 400.000, odnosno za oko 10 posto. Deo razloga za takvu demografsku rupu snosi negativan prirodni priraštaj, odnosno veći broj umrlih nego rođenih, ali veći deo krivice ipak je na iseljavanju.
(EURACTIV.rs)