Sjedinjene Američke Države će u petak objaviti novi paket vojne pomoći Ukrajini koji će po prvi put uključiti kasetnu municiju.

Kasetna municija, koja se naziva i kasetne bombe, su kanisteri koji nose desetine do stotine manjih bombi, takođe poznatih kao podmunicija. Kanisteri se mogu baciti iz aviona, lansirati iz projektila ili ispaljivati iz artiljerije, pomorskih topova ili raketnih bacača.

Kanisteri se otvaraju na propisanoj visini, u zavisnosti od površine predviđene mete, a bombe iznutra se šire po tom području. Oni su spojeni pomoću tajmera da eksplodiraju bliže ili na zemlji, šireći gelere koji su dizajnirani da ubijaju trupe ili uklanjaju oklopna vozila kao što su tenkovi.

Koju vrstu kasetnih bombi SAD šalju Ukrajini?

SAD imaju zalihe kasetne municije poznate kao DPICM, ili poboljšane konvencionalne municije dvostruke namene, koju više ne koriste nakon što su ih postepeno ukidale 2016.

Prema vojnim medijima, DPICM-ovi koje će Vašington poslati Kijevu kao novu pomoć ispaljeni su iz haubica kalibra 155 mm, a svaki kanister nosi 88 bombi. Svaka bomba ima smrtonosni domet od oko 10 kvadratnih metara, tako da jedan kanister može da pokrije površinu do 30.000 kvadratnih metara (oko 7,5 hektara), u zavisnosti od visine na kojoj se bombe ispuštaju.

Izvor: EPA-EFE/Yuri Gripas

Bombe u DPICM-u imaju oblikovana punjenja koja, kada udare u tenk ili oklopno vozilo, “stvaraju metalni mlaz koji perforira metalni oklop“, navodi se u članku, dodajući da može biti potrebno 10 ili više bombi da bi se uništilo oklopno vozilo, ali i samo jedan može da onesposobi oružje oklopnog vozila ili ga učini nepokretnim.

Da li su kasetne bombe ranije korišćene u ratu u Ukrajini?

I Ukrajinci i Rusi su koristili kasetne bombe od početka rata u februaru 2022. U skorije vreme, ukrajinske snage su počele da koriste kasetnu municiju koju im je obezbedila Turska.

Ova municija, međutim, ima i svoju slabu tačku. Prema Međunarodnom komitetu Crvenog krsta, negde između 10 i 40 odsto municije ne uspe. Neeksplodirana municija tada može biti detonirana civilnim aktivnostima godinama ili čak decenijama kasnije, sa čim smo imali priliku da se suočimo u Srbiji nakon bombardovanja 1999. godine.

Koalicija za kasetnu municiju, grupa aktivista koja pokušava da zabrani oružje svuda, kaže da potencijalno smrtonosna kasetna podmunicija i dalje postoji u Laosu i Vijetnamu 50 godina nakon upotrebe.

U saopštenju od petka, organizacija Human Rights Watch je rekla da su i Ukrajina i Rusija ubijale civile upotrebom kasetne municije u dosadašnjem ratu.

“Kasetna municija ostaje jedno od najopasnijih oružja na svetu. Oni ubijaju i sakate neselektivno“, rekao je Žil Karbonije, potpredsednik Međunarodnog komiteta Crvenog krsta, na konferenciji o municiji u Švajcarskoj prošle godine.

Izvor: EPA/WAEL HAMZEH

“Svaka upotreba kasetne municije, bilo gde, od bilo koga, mora biti osuđena“, rekao je Karbonije.

Veliki deo sveta je zabranio upotrebu ovog oružja kroz Konvenciju o kasetnoj municiji (CCM), koja takođe zabranjuje njihovo skladištenje, proizvodnju i transfer.

Iako su se 123 zemlje pridružile toj konvenciji, Sjedinjene Američke Države, Ukrajina, Rusija i 71 druga država nisu.

Upotreba municije za napad na neprijateljske trupe ili vozila nije protivzakonita prema međunarodnom pravu, ali bi napad na civile oružjem moglo predstavljati ratni zločin, navodi Human Rights Watch.

Gde su se ranije koristile kasetne bombe?

Kasetno oružje je korišćeno još u Drugom svetskom ratu i u više od tri desetine sukoba od tada, prema Koaliciji za kasetnu municiju.

SAD su poslednji put koristile oružje u Iraku od 2003. do 2006. godine, kaže koalicija, prenosi CNN.

Američke snage su počele da ih ukidaju 2016. godine zbog opasnosti koju predstavljaju za civile, navodi se u saopštenju Centralne komande SAD iz 2017.

Kasetna municija se koristila i u NATO bombardovanju Srbije 1999. godine.

(EURACTIV.rs)