Pravoslavna svetinja u Crikvenici predmet je pravno-imovinskog spora. Dok ruska manjina tvrdi da pripada njima, jer su je ruske izbeglice svojevremeno izgradile, druga strana ima drugačije argumente i dokaze

Istorija ruske zajednice na području Crikvenice vezuje se za događaj iz 1920. godine, kada je u Bakar uplovio brod "Vladimir" sa oko 3.000 muškaraca, žena i dece iz Rusije. Posle Oktobarske revolucije u Crikvenicu je došlo oko 200 ruskih izbeglica. 

U početku su bili smešteni u hotelima i privatnim kućama u Crikvenici, a tadašnja im je vlast im je vrlo brzo dodelila zemljište da za svoje potrebe sagrade crkvu, koja je danas poznata kao jedini ruski pravoslavni hram u Hrvatskoj. Građena je u stilu ruske crkvene arhitekture, od belog tesanog kamena sa vizantijskim kupolama u obliku lukovica, novcem ruskih izbeglica, uglavnom imućnijih ljudi. U narednim decenijama obredi u crkvi su bili redovni, posle Drugog svetskog rata sve ređi, a danas su godinama odsutni.

Pravno-imovinski spor

Odlukom Svetog arhijerejskog sinoda Ruske pravoslavne crkve 1956. godine, hram je stavljen pod jurisdikciju Srpske pravoslavne crkve, a Sveti Arhijerejski sinod Srpske pravoslavne crkve je hram stavio pod upravu Eparhije gornjokarlovačke na čijoj teritoriji se nalazi. Tako danas brigu o hramu vode Eparhija gornjokarlovačka i Crkvena opština Rijeka.

Takva odluka Sinoda o poklonu nije uobičajena, ali je, prema ranijim porukama crkvenih zvaničnika, "izuzetak napravljen prilikom gradnje tog hrama".

To je objasnio i paroh riječki protojerej stavrofor Mićo Kostić koji je rekao da nije uobičajeno da pravoslavne crkve imaju svoje hramove tamo gde već tradicionalno postoji druga pravoslavna crkva, ali je izuzetak napravljen u Crikvenici, prenosi Euractiv.hr.

Ipak, Natalija Marčelja, dugogodišnja predsednica udruženja "Ruski dom" u Rijeci, osporava sadašnju situaciju sa upisom SPC na crkvu, jer tvrdi da nema ugovora o poklonu, a crikvenička crkva je imala posebnu status u okviru RPC.

"I u ovom delikatnom vremenu rata u Ukrajini dolaze nam ljudi, i Rusi i Ukrajinci, koji pitaju zašto ne mogu u Crikveničku pravoslavnu crkvu? Neki od njih ne moraju da budu aktivni vernici, ali potrebno im je takvo utočište u ovom vremenu, a najbliža crkva im je u Italiji", kaže Marčelja.

On tvrdi da su od RPC dobili podršku da se u crikveničkoj crkvi ponovo mogu služiti bogosluženja na ruskom jeziku.

Spremaju pismo SPC i RPC

"Trenutno pripremamo pismo koje ćemo uputiti SPC u Beogradu i RPC u Moskvi, u kojem ćemo tražiti da se mirnim putem reši status crikveničkog sakralnog objekta. Naš argument je da je crkva Svetog Nikole bila sagradile ruske izbeglice od svojih dobrovoljnih priloga", kaže Marčelja.

Rukovodstvo Grada Crikvenice smatra da bi verski objekat, koji je potrebno obnoviti iznutra i izvana, nakon punog veka izgradnje, uz angažman županijskih konzervatora, trebao postati spomenik kulture. Problem je što obnovu treba da pokrene vlasnik iz zemljišnih knjiga, a to je SPC.

Ceo tekst pročitajte na Euractiv.hr

(J.N./EURACTIV.rs)